Tuesday, May 15, 2007

Μαθήματα Δημοκρατίας


Η νίκη του του κόμματος των Σοσιαλιστών στις βουλευτικές εκλογές της Ισπανίας, δεν συνιστά ήττα του κοινοβουλευτισμού και εξανδραποδισμό του πολιτεύματος από την τρομοκρατική βία, όπως πολλοί Αμερικανοί σχολιαστές έσπευσαν να υποστηρίξουν. Αντίθετα, η ήττα του Αθνάρ πρέπει να θεωρηθεί ως ένα σημαντικό μάθημα δημοκρατίας και ως επίδειξη πολιτικής ωριμότητας εκ μέρους του Ισπανικού λαού.
Οι Ισπανοί ψηφοφόροι απέδειξαν πως η ορθή πολιτική κρίση και η προτίμηση για μια πολιτική φιλοσοφία έναντι μιας άλλης, μπορούν ακόμη να λειτουργήσουν ως παράγοντες της εκλογικής διαδικασίας και να διαμορφώσουν το αποτέλεσμα της.
Στην απόφαση του να εκλέξει τους Σοσιαλιστές ο Ισπανικός λαός δεν λειτούργησε υπό το καθεστώς φόβου. Εάν ίσχυε αυτή η μομφή τότε πιθανότατα πανηγυρικός νικητής των εκλογών θα είχε αναδειχθεί η παράταξη του ‘Νόμου και της Τάξης’, το Λαϊκό κόμμα που υπό την ηγεσία του Αθνάρ ακολούθησε μια σκληροπυρηνική πολιτική μηδενικής ανοχής απέναντι σε κάθε φαινόμενο διασάλευσης της πολιτικής και κοινωνικής τάξης. Εάν ο φόβος ήταν το βασικό κίνητρο πίσω από την εκλογή των Σοσιαλιστών το εκλογικό σώμα θα είχε αντιδράσει σπασμωδικά αναθέτωντας την διακυβέρνηση της χώρας στην παράταξη που υιοθετεί πρακτικές αστυνομοκρατίας και μαζικής καταστολής ως την καταλληλότερη μέθοδο αντιμετώπισης τόσο της διεθνούς Ισλαμιστικής τρομοκρατίας, όσο και του εγχώριου ριζοσπαστικού Βασκικού εθνικισμού.
Από την άλλη μεριά, η εκλογή του κόμματος των Σοσιαλιστών αντανακλά την δυσαρέσκεια των Ισπανών πολιτών σχετικά με την αλαζονική σύμπραξη του Αθνάρ με τις ΗΠΑ στο θέμα της εισβολής και παράνομης κατοχής του Ιρακ, παρά την δεδηλωμένη αντίθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού σε μια τέτοια συμμαχία.
Το εκλογικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να εξηγηθεί ικανοποιητικά με βάση το ψυχολογικό σοκ που επέφεραν τα φονικά χτυπήματα της Μαδρίτης στους Ισπανούς ψηφοφόρους. Και πάλι μπορούμε να πούμε ότι από μια τέτοια αντίδραση του κόσμου ωφελημένος θα έβγαινε ο Αθνάρ, αφού θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η δράση των φανατικών μουσουλμάνων εντός της Ισπανικής επικράτειας και η μεταφορά του πολέμου κατά της τρομοκρατίας σε Ισπανικό έδαφος αποτελεί το καλύτερο πρόσχημα για την ιδεολογική νομιμοποίηση της παρουσίας των ενόπλων δυνάμεων της χώρας στο Ιρακ. Προεξοφλώντας και άλλα τρομοκρατικά χτυπήματα παρόμοιας κλίμακας στην καρδιά της Ισπανίας κι εμμένοντας στην αναπόδραστη φύση της τρομοκρατικής απειλής, θα ήταν δυνατό για τον Αθνάρ να δικαιολογήσει την αποστολή Ισπανικού εκστρατευτικού σώματος στο Ιράκ με βάση την λογική της πρόληψης και της ανάσχεσης της δράσης των Ισλαμιστών τρομοκρατών.
Παρ’όλα αυτά, η ήττα των συντηρητικών στις εκλογές μαρτυρά πως οι ψηφοφόροι αξιολόγησαν από διαφορετική σκοπιά τόσο την παρούσα διεθνή πολιτική συγκυρία, όσο και τη θέση της Ισπανίας μέσα σε αυτήν. Απορρίπτοντας τη φιλοπόλεμη ρητορική της κυβέρνησης και παραμερίζοντας τυχόν αισθήματα αντεκδίκησης που μπορεί να γεννήθηκαν από τις επιθέσεις της Μαδρίτης, ο λαός της Ισπανίας ερμήνευσε, με ζηλευτή πολιτική ωριμότητα, τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Μαρτίου ως άμεση συνέπεια της εμπλοκής της Ισπανίας σε έναν άδικο κι επεκτατικό πόλεμο ενάντια σε ένα Αραβικό κράτος. Η ψήφος στον Θαπατέρο ερμηνεύεται όχι μόνο ως ψήφος διαμαρτυρίας κατά του Αθνάρ, αλλά και ως έμπρακτη εκδήλωση της επιθυμίας του Ισπανικού λαού να αναζητήσει μια νέα προσέγγιση στο θέμα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, που θα κινείται πέρα από τα όρια της στρατιωτικής ισχύος και θα απεγκλωβίσει την Ισπανία από την ολομέτωπη σύγκρουση με τον Αραβικό κόσμο που προωθεί η κυβέρνηση Μπούς ως μοναδική στρατηγική για την επίτευξη του στόχου της πάταξης της τρομοκρατίας.
Η αποστασιοποίηση από τις ΗΠΑ σε ζητήματα που αφορούν το πολιτικό τοπίο στην Μέση Ανατολή και η συνακόλουθη επιβεβλημένη αποχώρηση των Ισπανικών ενόπλων δυνάμεων από το Ιρακ είναι το πρώτο λογικό βήμα στο πλαίσιο υλοποίησης της νέας εξωτερικής πολιτικής της Ισπανίας. Από αυτήν την άποψη, είναι κατανοητή η υστερική αντίδραση που προκάλεσε το εκλογικό αποτέλεσμα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η απεμπλοκή της Ισπανίας από το Ιρακ στερεί το Αυτοκρατορικό μπλοκ από έναν ικανό στρατηγικό εταίρο, ικανό να συμβάλλει ενεργά τόσο στο επίπεδο της κάλυψης μέρους των τρεχουσών επιχειρησιακών αναγκών της στρατιωτικής κατοχής του Ιρακ, όσο και μέσα από την υπεράσπιση και νομιμοποίηση της Αμερικανικής πολιτικής σε θεσμικά όργανα μη ελεγχόμενα από τις ΗΠΑ, όπως είναι η ΕΕ.
Τους Αμερικανούς ακόμη ανησυχεί η προοπτική της επανάληψης του εκλογικού μοτίβου που απέφερε τον θρίαμβο των σοσιαλιστών στην Ισπανία, σε χώρες όπως η Ιταλία. Κάτι που σταδιακά μπορεί να επιφέρει την αποδόμηση του φιλο-αμερικανικού συνασπισμού εντός της ΕΕ, ή την αποδυνάμωση του σε σημαντικό βαθμό. Η Ευρωπαϊκή κεντροαριστερά φαίνεται να συνειδητοποιεί το τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο που μπορεί να αποκομίσει από την τήρηση μιας συνεπούς αντιπολεμικής στάσης στο θέμα του Ιρακ, μια εξέλιξη που μπορεί να βοηθήσει τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να αντιστρέψουν την τάση συντηρητικοποίησης των Ευρωπαίων ψηφοφόρων, μια τάση που εκφράστηκε μέσα από μια σειρά αποτυχημένων εκλογικών αποτελεσμάτων για την κεντροαριστερά σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα κοκ.
Ο Ρομάνο Πρόντι, που αναμένεται να ηγηθεί των Ιταλών σοσιαλιστών στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, με δηλώσεις του ήδη πήρε θέση κατά της Ιταλικής συμμετοχής στην δύναμη κατοχής του Ιρακ, υποσχόμενος πως εαν εκλεγεί θα δρομολογήσει την απόσυρση των Ιταλικών στρατεύματων από την περιοχή. Πέρα από τα βραχυπρόθεσμα εκλογικά ωφέλη που προσδοκά να αντλήσει η Ιταλική αριστερά από μια τέτοια στάση, δίνεται μοναδική ευκαιρεία στα αριστερά κόμματα να ανακτήσουν ορισμένα στοιχεία από την παραδοσιακή αριστερή τους ταυτότητα, επισημαίνοντας και υπερτονίζοντας ταυτόχρονα τις ιδεολογικές διαφορές τους από την κεντροδεξιά.
Αυτή η ανάδειξη του Ιρακινού ζητήματος σε βασικό κριτήριο διαχωρισμού ανάμεσα στα δύο πολιτικά στρατόπεδα που μονοπωλούν το Ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό κατεστημένο είναι μια εξέλιξη που σίγουρα οι Αμερικανοί απεύχονται, αφου στην πράξη σηματοδοτεί την ανάδυση και ενσωμάτωση από τους Ευρωπαϊκούς πολιτικούς θεσμούς ενός αντι-Αμερικανικού ρεύματος, που αναγάγει την αντιπολιτευτική στάση στις μονομερείς αυτοκρατορικές πρωτοβουλίες των ΗΠΑ σε ιδεολογική αφετηρία και βασικό πολιτικό καθήκον.
Επιπροσθέτως, η απαγκίστρωση Ισπανίας και Ιταλίας από την Αμερικανική σφαίρα επιρροής δεν μπορει παρα να συνοδεύεται από μια εκ νέου πολιτική προσέγγιση των δύο χωρών με την ΕΕ. Σε μια τέτοια περίπτωση η ικανότητα των ΗΠΑ να επεμβαίνουν στα εσωτερικά της Ένωσης και να υπαγορεύουν ή να παρεμποδίζουν την ροή των εξελίξεων περιορίζεται δραστικά. Η σύναψη διπλωματικής συμμαχίας μεταξύ Πολωνίας και Ισπανίας με σκοπό την αποτελεσματικότερη υπεράσπιση των συμφερόντων των δύο χωρών στο θέμα του καταμερισμού των ψήφων εντός του νέου Ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου, λειτούργησε ως ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας για την μη υπογραφή του νέου Ευρωπαϊκού συντάγματος τον Δεκέμβρη στην σύνοδο των Βρυξελλών. Η διάσπαση του κοινού μετώπου θα αναγκάσει την Πολωνία να μετριάσει την άκαμπτη διαπραγματευτική της στάση και με αυτόν τον τρόπο θα διευκολύνθει η επίτευξη συμφωνίας στο συγκεκριμένο ζήτημα, ανοίγοντας τον δρόμο για την περαιτέρω πρόωθηση της διαδικασίας της Ευρωπαικής ολοκλήρωσης.
Τέλος, η άνοδος των Σοσιαλιστών στην εξουσία ανησυχεί τους Αμερικανούς για έναν ακόμη λόγο. Η κίνηση του Σοσιαλιστή ηγέτη Θαπατέρο να εξαγγείλει δημόσια την δέσμευση του για την αποχώρηση των Ισπανών στρατιωτών από το Ιράκ βρήκε ανταπόκριση από τις μαχόμενες Ισλαμιστικές οργανώσεις που με ανακοίνωση τους εξήγγειλαν την ανάστολη των ‘πολεμικών’ επιχειρήσεων στην Ισπανία με στόχο να δοθεί χρόνος στην νέα κυβέρνηση ώστε να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες. Μια τέτοια επίδειξη πολιτικής νοημοσύνης εκ μέρους των τρομοκρατών ‘τρομοκρατεί’ τους Αμερικανούς αφού απειλεί να καταρρίψει τον ιδεολογικό μύθο που με επιμέλεια καλλιεργείται από τα Αμερικανικά και Σιωνιστικά κέντρα εξουσίας. Ένας μύθος που θέλει την ‘πολιτισμένη’, δημοκρατική Δύση να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια εκστρατεία άλλογης βίας που υποκινείται αποκλειστικά από έναν τυφλό θρησκευτικό φανατισμό, ένα ενστικτώδες, υπαρξιακό μίσος που δεν υπακούει σε κανένα ορθολογικό πολιτικό κριτήριο, αδυνατεί να κάνει διάκριση μεταξύ φίλου ή εχθρού και δεν ανταποκρίνεται σε κανένα είδος πολιτικού ή στρατηγικού σχεδιασμού. Με άλλα λόγια, τίθεται υπό αμφισβήτιση ο ισχυρισμός ότι η Ισλαμική τρομοκρατία αποτελεί κοινή απειλή για όλους μας, ανεξάρτητα από τις πολιτικές επιλογές που κάνει κάθε κράτος ξεχωριστά ή τον βαθμό στον οποίο η κάθε χώρα συμπαρατάσσεται με ΗΠΑ και Ισραήλ στον πόλεμο που οι τελευταίοι έχουν εξαπολύσει κατά των Αράβων.
Για τους Αμερικανούς αυτό συνιστά μια επικίνδυνη εξέλιξη αφού επαναφέρει στο προσκήνιο τον πολιτικό χαρακτήρα της Ισλαμικής βίας και την συνδέει με συγκεκριμένα πολιτικά αιτήματα, όπως είναι η αποχώρηση των Αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ, ή ο τερματισμός της παράνομης κατοχής Παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ. Η ανάληψη στρατιωτικής δράσης ενάντια σε Αφγανιστάν και Ιράκ και η εξαπόλυση μιας γενικευμένης εκστρατείας αστυνομικής καταστολής σε παγκόσμιο επίπεδο είχε σαν στόχο να εξωθήσει την υποβόσκουσα σύγκρουση με τα διάσπαρτα σε όλη την υφήλιο δίκτυα της Ισλαμικής αντίστασης σε τέτοιο βαθμό κλιμάκωσης που κάθε απόπειρα πολιτικής διαπραγμάτευσης να φαίνεται όχι απλώς αντιπαραγωγική ή μάταια αλλά και ηθικώς απορριπτέα. Αντικείμενο αυτής της στρατηγικής ήταν να πρυτανεύσει η λογική της βίας και των αντιποίνων, έναντι κάθε λογικής πολιτικής διαμεσολάβησης και διαπραγμάτευσης όχι μόνο αναφορικά με τους μαχόμενους Ισλαμιστές αλλά και με τον Αραβικό κόσμο στο σύνολο του. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια εφαρμογή του Ισραηλινού μοντέλου σε πλανητική κλίμακα.
Η πρωτοβουλία μονομερούς απόσυρσης των Ισπανικών στρατευμάτων από το Ιρακ ανοίγει έναν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ της νέας Ισπανικής κυβέρνησης και των τρομοκρατικών Ισλαμιστικών οργανώσεων. Μια συνδιαλλαγή που ‘απειλεί’ να σπάσει τον φαύλο κύκλο της βίας και να δείξει ότι η διάχυτη Ισλαμική τρομοκρατία δεν είναι αναπόφευκτο πεπρωμένο για όλες τις χώρες της Δύσης, αλλά αποτελεί ένα φαινόμενο που η κάθε κυβέρνηση μπορεί να διαχειριστεί με πολιτικές μέσα. Και ήταν η γενναία απόφαση που ο Ισπανικός λαός πήρε την ημέρα των εκλογών που μας έδειξε πως η παραπάνω εναλλακτική θεώρηση των πραγμάτων μπορεί να αποτελέσει μια ρεαλιστική πολιτική επιλογή.

No comments: